mapa trendów w logistyce

Trendy w logistyce małych i średnich przedsiębiorstw

Świat przyśpiesza. Biznes również. Niektóre trendy w logistyce sprawiają, że nawet wieloletnie doświadczenie może nie wystarczyć aby dalej z sukcesem budować pozycję firmy.

Aby przygotować swój biznes na nowe tempo wszyscy powinniśmy przyjąć wobec samego siebie oraz swoich zespołów postawę prezentowaną przez dyrektora Chi Mc Bride.

W serialu Boston Public zarządzajacy placówką Chi na pytanie zadane przez jednego ze swoich pracowników – Robię w tym 40 lat, robię wszystko tak samo, o co Ci chodzi? Odpowiedział – Właśnie o to.

W tym artykule omawiam więc trzy trendy, które małe oraz średnie firmy powinny poznać aby zapewnić sobie rozwój, a w niektórych przypadkach, przetrwanie.

Trendy w logistyce, które sprawią, że już nie będziesz robił biznesu tak samo:

Małe i Średnie Firmy czyli kto?

Najpierw jednak podsumujmy od jakiego momentu możemy mówić, że prowadzisz lub pracujesz w biznesie średniej wielkości. Poświęć chwilę aby przypomnieć sobie wartości progowe obrotu.

Będzie to przydatne w zrozumieniu obliczeń prezentowanych w dalszej części wpisu dotyczącej trendów w logistyce oraz zastosowaniu wspierających systemów informatycznych.

Sektor małych i średnich przedsiębiorstw to termin międzynarodowy stosowany w Unii Europejskiej, a także przez Organizację Narodów Zjednoczonych oraz Bank Światowy.

Według stosowanych międzynarodowo kryteriów:

  • średnie firmy – mają roczny obrót do 50 mln EUR, czyli mniej więcej 225 mln PLN oraz zatrudniają mniej niż 250 pracowników,
  • małe firmy – osiągają roczny obrót do 10 mln EUR, czyli mniej więcej 45 mln PLN oraz zatrudniają nie więcej niż 50 pracowników,
  • mikro firmy – mają obroty poniżej 2 mln EUR, czyli około 8.5 mln PLN oraz zatrudniają do 10 osób.

Do tego dochodzi kilka formalnych warunków. Dokładną definicję możesz znaleźć chociażby na Wikipedii w artykule – Sektor małych i średnich przedsiębiorstw.

W perspektywie trendów w logistyce wystarczą jednak wyłącznie wspomniane wartości. Na co więc warto zwrócic uwagę zarządzając swoją organizacją w kolejnych latach?

Trend na outsourcing logistyki

Ostatnie lata stoją pod znakiem eCommerce. Ostatnie szacunki wskazują, że sprzedaż online rośnie od 2020 w ujęciu globalnym około 30% rocznie. Według danych Baazarvoice wpływ Covid-19 na wybrane kategorie produktowe był jednak znacznie większy.

Dlatego dla wielu przedsiębiorstw sprzedawać albo nie sprzedawać online zaczęło oznaczać być albo nie być. Dla wszystkich natomiast przekładało się na znaczące wzrosty lub spadki sprzedaży.

Wejście w eCommerce było więc strategicznym ruchem, którego podjęło się również wiele Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Jednak jak zaplanować logistykę sklepu internetowego?

Logistyka na potrzeby eCommerce różni się znacznie od tradycyjnej logistyki w kanale B2B. Na ten temat pisałem już kilkukrotnie w artykułach:

W tym momencie zaznaczę tylko, że nie każdy może wydać na swój magazyn tyle ile obecni już na rynku liderzy. Firmy takie Zalando, CCC, Empik, oraz szereg inych poczyniły w ostatnich latach ogromne inwestycje.

Zarówno na podstawie Zalando Investors Factbook jak i komunikatów CCC można zauważyć, że nowoczesne centrum logistyczne eCommerce to inwestycja rzędu od kilkudziesięciu mln PLN do kilkuset mln EUR.

Źródło: Zalando Investors Factbook 2019

Jak można zatem konkurować z wielkimi biznesami tego świata? We wspomnianym wcześniej artykule znajdziesz omówienie kilku modeli logistyki eCommerce. Natomiast w kontekście trendów w logistyce Małych oraz Średnich Przedsiębiorstw chciałbym zwrócić twoją uwagę na outsourcing operacji logistycznych.

Według danych GS1 w Polsce jedynie 30% przedsiębiorstw korzysta z usług zewnętrznej logistyki. Tymczasem na Zachodzie Europy znacznie więcej przedsiębiorstw oddaje swoje operacje wyspecjalizowanym podmiotom.

Przykładowo wśród firm funkcjonujących w Holandii relacje są kompletnie odwrotne niż w Polsce. 70% firm korzysta z usług typu fullfilment czyli pełnego outsourcingu logistyki.

Dlaczego warto rozważyć outsourcing?

Przede wszystkim takie podejście pozwala w znacznie krótszym czasie uruchomić sprzedaż w internecie. Poza tym, w szczególności w przypadku mniejszych podmiotów, pozwala na łatwiejsze skalowanie biznesu co może przesądzić o jego sukcesie.

Praktycznie każda szybko rosnąca organizacja korzysta z tego typu usług. Przykładem może być Pepco, które przez ostatnie lata otwierało po 300 sklepów rocznie. Gdy piszę ten artykuł obecne jest w 13 krajach.

Trendy w logistyce - Rozwój Pepco
Źródło: Strona firmowa Pepco. Dostęp styczeń 2020

Narzucone sobie przez organizację tempo rozwoju nie byłoby możliwe bez logistyki, która wyprzedza bierzące potrzeby biznesu. Aby taką logistykę stworzyć Pepco weszło w strategiczną współpracę z DHL.

Na temat powiązań Pepco oraz DHL możesz więcej przeczytać w oficjalnym komunikacie prasowym. Przytoczę więc tylko wypowiedź wyjaśniającą perspektywę Pepco.

Collaboration with a reliable logistics service provider is of key importance to us because it gives us the opportunity to benefit from its international experience and effective, proven logistics solutions. 

— Krzysztof Sielicki CEE Development Manager Pepco

Mam podobne doświadczenia w uruchamianiu obsługi logistycznej kanału eCommerce. Dlatego o outsourcingu usług logistycznych napisałem osobny artykuł – Kiedy skorzystać z usług 3PL?

Zachęcam Cię do jego lektury jeżeli chcesz dowiedzieć się jakie są najczęstsze błędy outsourcingu logistyki a także kiedy (nie) opłaca się skorzystać z usług operatora.

Tymczasem poznajmy kolejne trendy w logistyce, które mogą wpłynąć na sukces Małych i Średnich Przedsiębiorstw.

Trend na sytemy as a service

Kolejnym obszarem rozwoju, który będzie coraz bardziej odróżniać firmy zyskujące udział w rynku od tracących sprzedaż to zastosowanie nowoczesnych technologii planowania.

Jeszcze kilka lat temu systemy wspierające łańcuch dostaw kojarzyły się wyłącznie z dużymi i drogimi rozwiązaniami. Jedynie największe korporacje inwestowały w tego typu technologie.

Przy czym nawet największym nie zawsze udawało się zakończyć projekty sukcesem. Na co przykładem może być chociażby wycofanie się sieci Target z Kanady związane między innymi z niedziałającym poprawnie systemem klasy ERP (z ang. enterprise resource planning).

Pomimo znacznych nakładów finansowych Target nie był w stanie poprowadzić operacji ze względu na szereg błędów w funkcjonowaniu łańcucha dostaw. Ostatecznie więc w 2015 ogłosił bankructwo oddziału w Kanadzie.

Co więc zrobić aby podnieść poziom swojej logistyki a nie ponieść tak poważnych konsekwencji?

Jak już wskazłem w artykule – jak wybrać system wspierający planowanie dla łańcucha dostaw? dzisiaj mamy znacznie większy wybór rozwiązań wspierających logistykę niż nawet 3-4 lata temu.

Na liście znanych mi systemów znajduje się ponad 30 rozwiązań. W tym również takie, które tworzone są od początku do końca w Polsce. Poniższa grafika przedstawia wyłącznie wybrane z nich.

Systemy wspierające łańcuch dostaw
Źródło: Opracowanie własne. Uwaga: Lista świadomie niekompletna.

Obecnie większość z dostawców oprogramowania wspierającego łańcuch dostaw oferuje swoje sytemy w tzw. modelu SaaS (z ang. software as a service). Co często obrazowo określane jest jako „oprogramowanie w chmurze”.

Z perspektywy biznesu zaletą takiego modelu jest brak kosztów związanych z budową i utrzymaniem własnej infrastruktury informatycznej. Jak również rozłożenie opłat licencyjnych w czasie.

Co za tym idzie systemy w modelu SaaS mają niższą barierę wejścia. Dlatego ich zastosowanie wpisuje się trendy w logistyce, które mogą odmienić funkcjonowanie Małych i Średnich Przedsiębiorstw.

Aby to wyjaśnić przyjrzyjmy się jednak przykładowi, który przeliczałem kiedyś analizując opłacalność inwestycji w system w przedsiębiorstwie handlowym.

Dlaczego warto rozważyć SaaS?

Analiza zwrotu z inwestycji w system wspierający planowanie w łańcuchu dostaw opiera się zazwyczaj na poprawie kilku kluczowych wskaźników efektywności.

Do najczęściej wykorzystywanych należą poziom realizacji zamówień klienta, lub poziom dostępności towaru, oraz wartość utrzymywanego zapasu.

W niektórych typach przedsiębiorstw oferujących produkty o bardzo krótkim terminie ważności (np. świeżą żywność) dochodzi jeszcze ograniczenie strat magazynowych.

Poniżej przedstawiam analizę zwrotu z inwestycji w dwóch wariantach. Oba wykonane w perspektywie 5 lat. Pierwszy zakłada inwestycje rzędu ~1.2 mln PLN w system oparty o własną infrastrukturę. Drugi analogiczną kwotę w system w postaci usługi.

Analiza rentownośći inwestycji w system zakłada również – zmniejszenie zapasu o 12%, wskaźnik rotacji zapasu na poziomie 6, koszty utrzymania zapasu 5% w skali roku, oraz wzrost sprzedaży o 2% przy średniej marży operacyjnej 20%.

Źródło: Opracowanie własne

Jak widać system wdrażany w formie SaaS przynosi zwrot z inwestycji już w pierwszym roku. Jest więc opłacalny w szczególności w mniejszych firmach, które nie mają znaczącego zabezpieczenia finansowego.

Czy SaaS jest dla nas?

Oczywiście nie ma róży bez kolców. W dłuższej perspektywie czasowej tradycyjny system może być jednak bardziej opłacalny niż system w architekturze SaaS. Wszystko zależy od początkowej skali obrotów organizacji, o której mówimy i wynegocjowanych warunków.

Wskazany wyżej przykład dotyczył firmy o sprzedaży na poziomie 40 mln PLN rocznie oraz wskaźniku rotacji zapasu, który uzasadniał inwestycje. W mniejszych organizacjach należałoby wybrać innego dostawcę oprogramowania.

Ponadto przeciwnicy aplikacji typu SaaS podnoszą przynajmniej trzy argumenty przeciwko stosowaniu tego typu oprogramowania:

  • brak kontroli nad wykorzystywanym rozwiązaniem,
  • konieczność ciągłego dostępu do Internetu,
  • obawy o bezpieczeństwo danych.

Nie można również odmówić sensowności wymienionym obawom. Jednak w biznesie jak w życiu sprawdza się strategia podejmowania wyważonego ryzyka.

The biggest risk is not taking any risk… In a world that is changing really quickly, the only strategy that is guaranteed to fail is not taking risks.

— Mark Zuckerberg

Dlatego jeżeli jednak zechcesz zaryzykować i dowiedzieć się więcej o tym jak wdrożyć system wspierający planowanie w swojej logistyce to polecam jeden z poprzednich artykułów na blogu – System w łańcuchu dostaw – jak przeprowadzić wdrożenie?

Przedtem jednak poznaj ostatnie trendy w logistyce i zarządzaniu zespołem łańcucha dostaw, które zmieniają sposób działania biznesu.

Trend na dywersyfikację

Wiele małych i średnich firm wyrosło dzięki specjalizacji. Wiedzy eksperckiej oraz pasji ich założycieli. Wpisując się w strategię, którą Herman Simon opisał w książce Hidden Champions of the Twenty-First Century: The Success Strategies of Unknown World Market Leaders.

Uwaga: Pierwotne opracowanie Simon’a skupiało się wyłącznie na firmach niemieckich i zostało wydane jeszcze w 1995 roku. Wydanie, które wskazuję wyszło kilkanaście lat później. Niestety żadne nie jest obecnie dostępne po polsku.

Większość „tajemniczych mistrzów” wytwarza niepozorne produkty. Działa na rynkach niszowych akceptując ryzyko związane z unikalnością swojej oferty.

Jednym z rezultatów owej unikalności jest często konieczność radzenia sobie na rynku globalnym w celu osiągnięcia korzyści skali. Z tego powodu ukryci mistrzowie już na wczesnym etapie rozwoju swojej firmy nawiązują silne realcje międzynarodowe zarówno z klientami jak i dostawcami.

Jednak w ciągu ostatniego roku to co było ich silną stroną stało się słabością. Między innymi o nich słyszeliśmy w kontekście zerwanych łańcuchów dostaw gdy Rzeczpospolita pisała, że Polskie fabryki zamykają się aby przeczekać pandemię.

Ze względu na swoją globalność tego typu firmy musiały jako pierwsze podjąć działania. Świadomość tej konieczności widać w odpowiedziach udzielanych w badaniu przeprowadzonym w zeszłym roku przez Ernest & Young.

Ankieta Ernst Young
Źródło: Odporność łańcucha dostaw. Ernst & Youn 2020

Świadomość to jednak dopiero połowa sukcesu. Jeżeli średnie przedsiębiortwa, owi tajemniczy mistrzowie, mają nie tylko przetrwać lecz także rozwijać się w nowej normalności to muszą dostosować swoją strategię.

Wejść na ścieżkę „China Plus One” czyli doprowadzić do dywersyfikacji bazy dostawców. Aby efektywnie przeprowadzić ten proces będą musiały:

  • Stworzyć mapy łańcucha dostaw prezentujące siatkę połączeń;
  • Zawrzeć w kontraktyzapisy dotyczące sytuacji kryzysowych u swoich dostawców, a także ich dostawców aby uniknąć efektu domino;
  • Stworzyć procedury komunikacji z dostawcami, pozwalające na bieżący wgląd lub cykliczne raportowanie ich kondycji finansowej i operacyjnej;
  • Regularnie kontrolować sytuacje w znaczących dla nich regionach.

Inaczej mówiać zacząć budować swoje łańcuchy dostaw perspektywicznie. Między innymi o tym pisałem w artykule – 6 spraw, które CEO powiniene wiedzieć o łańcuchu dostaw.

Moim zdaniem wejście w ten trend, ciągłe mapowania ryzyka, oraz oparta na nim dywersyfikacja będzie odróżniać logistykę we wciąż rosnących przedsiębiorstwach.

Od czego więc zacząć?

W artykule nie poruszam kwestii wielu promowanych rozwiązań – artificial intelligence, blockchain, virtual czy też extended reality. Według mnie trendy w logistyce to nie tylko kwestia wielkich technologii.

W wielu przypadkach to zastosowanie we właściwy sposób rozwiązań, które dostęne są już na rynku. Popularyzacja metod działania mogących wnieść wartość w codzienny biznes.

Często to również po prostu zmiana sposobu myślenia wewnątrz organizacji. Otwarcie się na niestosowane wcześniej możliwości.

Dlatego analizując trendy w logistyce myślę, że nie przetrwają najwięksi. Przetrwają najszybsi. Potrafiący najlepiej się dostosować, budować procesy ze swoimi klientami a także dostawcami oraz kontrahentami.

Efektywny łańcuch dostaw nie powstaje w wyłącznie wewnątrz organizacji. Powstaje we współpracy. Jeżeli chcesz więc rozwijać swoją firmę to poszukaj partnerów.

Dostawców oprogramowania, operatorów logistycznych, czy wreszcie strategicznych doradców, którzy pomogą Ci spojrzeć na logistykę w perspektywie. Nie wahaj się jeżeli po przeczytaniu tego wpisu stwierdzisz, że chcesz zasięgnąć mojej opinii.

Napisz do mnie czy to poprzez Linked In czy bezpośrednio poprzez formularz w zakładce – Kontakt. Na pewno wygospodaruję czas aby poznać twoją sytuację i podzielić się doświadczeniem.

* indicates required

Tymczasem do kolejnego wpisu. Jak zawsze w sobotę za dwa tygodnie.

2 komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *