W swojej klasycznej już In Search of Excellence: Lesssons from America’s Best Run Companies Tom Peters stwierdza, że jednym z czynników sukcesu największych firm jest „sticking to the knitting”. W wolnym tłumaczeniu trzymanie się swojej roboty.
Pisząc o logistyce stwierdza nawet w jednym z rozdziałów, że:
Many enterprises have taken heed, and determined that inbound and outbound transport and warehousing are consequential processes of their business rather than fundamental or core processes. This has fueled growth of the logistics industry and expansion of thousands of 3PL organizations.
Brzmi sensownie. Nie wchodząc w szczegóły nie sposób znaleźć błędów logicznych w tym rozumowaniu. Dlaczego więc jednak nie wszyscy liderzy w swoich branżach idą za radą Peters’a? Dlaczego prowadzą własną logistykę zamiast zlecić outsourcing operacji magazynowych?
Pisząc o tym co przemyśleć planując logistykę sklepu internetowego odpowiedziałem na to pytanie z perspektywy małych i średnich przedsiębiorstw w kanale eCommerce.
Jeżeli jednak odpowiadasz za biznes w dużej skali musisz stawić czoła innym wyzwaniom. Uświadomiłem to sobie dobrych kilka lat temu kiedy zarządzając łańcuchem dostaw sieci handlowej myślałem jak obsłużyć nowy kanał sprzedaży.
O tym konkretnym przypadku napiszę jednak innym razem. Dzisiaj o tym czy i kiedy warto skorzystać z usług 3PL. Dla tych co potrzebują wsparcia w przemysleniu swojego łańcucha dostaw. Dlatego z artykułu dowiesz się:
- Czym tak naprawdę jest operator logistyczny?
- Jakie są sensowne powody outsourcingu logistyki?
- Jakie są typowe błedy w myśleniu o logistyce zewnętrznej?
- Jak określić czy outsourcing logistyki jest dla Ciebie?
Czym tak naprawdę jest 3PL?
Zacznijmy jednak od samego początku. Czym tak naprawdę jest operator logistyczny, firma oferująca usługę 3rd Party Logistics, czyli w skrócie 3PL?
Nie wchodząc w książkowe określenia to usługa outsourcingu operacji logistycznych. Polega wydzieleniu ze struktury organizacyjnej firmy części funkcji i zleceniu ich realizacji innym wyspecjalizowanym podmiotom. W czołówce firm określanych jako operatorzy logistyczni znajdują się takie organizacje jak Raben, DSV, Rohling Suus i wiele innych.
Listę największych firm 3PL znajdziesz w dodatku na końcu tego artykułu.
Skąd jednak określenie third-party zamiast po prostu other-party czyli innym? Wynika to niejako z historii rozwoju usług operatorów logistycznych. Drogę, którą przebyli opetatorzy dobrze obrazuje poniższa grafika.
1PL to logistyka własna. 2PL to outsourcing usług transportowych, które są relatywnie proste w porównaniu do operacji magazynowych. Stanowią więc najczęściej pierwszy krok przy wydzielniu logistyki na zewnątrz organizacji.
Z kolei 3PL to pełen zakres fizycznej logistyki. Obejmuje przyjmowanie oraz przechowywanie towaru i realizację zamówień klientów. Często również usługi dodatkowe takie jak kompletowanie zestawów, ekspozytorów, znakowanie produktów, ewentualnie ich foliowanie.
Obecnie mówi się także 4PL czyli usłudze zarządzania całym łańcuchem dostaw. Wraz z odpowiedzialnością za zamawianie towaru (w firmach handlowych) lub półproduktów i surowców (w firmach produkcyjnych).
Sensowne powody wyboru 3PL
Zatem czy outsourcing wymienionych operacji logistycznych jest biznesowo sensownym rozwiazaniem?
Ponad 90% firm notowanych na liście Fortune 500 korzysta z operatorów 3PL. Najczęściej wykupując usługi składowania i transportu międzynarodowego. W niektórych przypadkach również transportu krajowego oraz pracochłonnych procesów dodatkowych.
Dlaczego to robią? Poniżej trzy sensowne powody wraz z listą przykładów.
Brak kluczowych kompetencji
Najczęściej powodem wyboru operatora logistycznego zamiast swojej własnej logistyki rzeczywiście jest brak odpowiednich kompetncji w organizacji.
Oczywiście z czasem wszystkie kompetencje można pozyskać. Zatrudnić lub wyszkolić ludzi. Zbudować lub wynająć odpowiednio wyposażony magazyn. Co jednak jeżeli skala biznesu wymagajacego zupełnie innej logistyki jest niewielka w odniesieniu do działalności podstawowej organizacji?
W takiej sytuacji znajduje się na przykład Orlen. Największa sieć stacji paliwowych w Polsce a jednocześnie sieć handlowa ponieważ praktycznie na każej z 1800 stacji prowadzi również sprzedaż produktów poza paliwowych.
Produkty poza paliwowe obejmują jedzenie, produkty FMCG, CPG, a także prasę. Asortyment typowy w sklepach typu convinience, którego logistyka znacząco różni się od logistyki paliw płynnych.
Orlen osiąga na tym asortymencie poniżej 10% swojego obrotu co widać w raportach rocznych. Dlatego przekazał operacje magazynowe w ręce ID Logistics.
Co prawda skala operacji Orlen mogłaby uzasadniać stworzenie własnej logistyki w tym segmencie biznesu. Jednak strategicznie patrząc Orlen ma po prostu inne priorytety.
Konieczność skalowania biznesu
Kolejny sensowny powód skorzystania z usług 3PL to plan na szybkie skalowanie operacji. Zwłaszcza jeżeli rozwój biznesu ma mieć charakter międzynarodowy.
Zbudowanie lokalnego zespołu wymaga nie tylko czasu i znacznych środków finansowych. Zawsze wiąże się ze znajomością prawa oraz kultury danego regionu.
Wymaga również zupełnie innych kompetencji niż bieżące zarządzanie magazynem czy transportem. Dlatego firmy takie jak Pepco pracują z operatorami logistycznymi.
Pepco w 2007 roku było wciąż relatywnie niewielką lokalną siecią handlową. Pod marką Pepco funkcjonowało niecałe sto sklepów wyłącznie w Polsce.
W 2020 roku do Grupy Pepco należało już 3000 sklepów w 16 krajach Europy. Przy czym ponad połowa była otwarta po roku 2016.
Takie tempo rozwoju biznesu było możliwe dzięki połączeniu finansowania i współpracy z partnerami zdolnymi zbudować logistykę w dużej skali. Pepco od lat korzysta z usług DHL.
Redukcja kapitału własnego
Wreszcie współpraca z operatorem logistycznym, lub siecią operatorów, może być najlepszym wyjściem jeżeli naszym celem jest redukcja wymaganego kapitału własnego.
Jeżeli organizacja działa globalnie nie ma ekonomicznego uzasadnienia aby posiadać na własność wszystkie elementy swojego łańcucha dostaw. Po prostu byłoby zbyt drogie.
Dlatego wiele firm D2C (Direct 2 Customer) z założenia budowanych jest w modelu asset free. Wśród tego typu przedsiebiorstw można wymienić chociażby Emma. The sleep company.
W 2020 Emma zwiększyła obroty ze 150 mln do 405 mln EUR. Wyszła z Europy na 10 rynków w regionie Azji i Pacyfiku. Uruchomiła dostawy do klientów indywidualnych w 3 miesiące. Wszystko nie posiadając ani jednego własnego magazynu.
Zalożyciele Emma wyszli z zupełnie innego założenia niż twórcy Webvan, który stanowi jedną z największych porażek eCommerce. Webvan był jednym z pierwszych start-up’ów tak zwanego eGrocery reprezentowanego w Polsce chociażby przez Frisco.
Inwestorzy firmy naciskali na ekstremalnie szybki rozwój aby uzyskać przewagę pierwszego wchodzącego na rynek. Webvan zebrał finansowanie rzędzu 1 miliarda dolarów i przeznaczył środki na magazyny oraz zakup floty samochodów dostawczych. Wszystko przed rozpoczęciem sprzedaży…
Typowe błędy w myśleniu o 3PL
Wiedząc już w jakich przypadkach współpraca z operatorem logistycznym stanowi sensowny element strategii zwróćmy jeszcze uwagę na błędy w myśleniu o naszej relacji z 3PL.
W wielu firmach, z którymi miałem styczność wciąż pokutują trzy takie błędy. Niestety każdy z nich z osobna może zaważyć o porażce takiej relacji.
Będzie w ten sposób taniej
Zazwyczaj projekty biznesowe prowadzi się z dwóch powodów. Aby zapewnić rozwój organizacji czyli zwiększyć sprzedaż i docelowo zysk. Albo aby zapewnić efektywność czyli ograniczyć koszty.
Osobiście uważam, że rozpoczęcie współpracy z operatorem logistycznym wyłącznie z drugiego powodu to ryzyko. Oczywiście w pewnych sytuacjach operator może okazać się tańszy od własnej logistyki.
W szczególności jeżeli rozważamy łańcuch dostaw średnich oraz małych przedsiębiostw. Operator może pełnić rolę integratora. Uzyskiwać lepsze stawki wynajmu powierzchnii magazynowej, leasingu sprzętu, zakupu materiałów opakowaniowych.
W efekcie może również zaoferować wszystkim swoim klientom nieco lepszą strukturę kosztów niż każdy z nich byłby w stanie uzyskać z osobna. Jednak jeżeli mówimy o dużych operacjach a efektywność kosztowa nie wynika wprost z powodów opisanych w sekcji sensowne powody wyboru 3PL to trzeba zastanowić się czy nie osiąga tego poprzez ustępstwa w jakości procesów.
Jeżeli temat kosztów szczególnie Cię zainteresuje to przeczytaj również – Jakie powinny być koszty logistyki?
Operator zapewni technologię
Teoretycznie rzecz biorąc operator logistyczny powinien traktować swoją logistykę nie jako koszt lecz jako sposób tworzenia przychodów. W związku z tym inwestować zarówno w zwiększanie swoich mocy przerobowych jak i nowoczesny sprzęt.
Niestety wszystko to opiera się o jeszcze jedno założenie – perspektywę na przyszłość prowadzonego z klientem biznesu. Większość kontraktów obsługę logistyczną zawieranych jest obecnie na okres 2 do 3 lat. Jednocześnie zapisując możliwość wypowiedzenia z 60 lub 90 dniowym terminem.
Tymczasem, wszystkie inwestycje, które operator może wykonać mają swój okres zwrotu. Kompleksowa automatyka magazynowa najczęściej zwraca się w 3 do 7 lat a jednoczesnie jej wdrożenie zajmuje kilka do kilkunastu miesięcy.
Czyli łącznie więcej niż czas, który operator ma kontraktowo zapewniony. W takich warunkach nie należy oczekiwać, że operator 3PL zapewni klientowi najnowsze standardy i wysoką efektywność procesów.
Więcej na temat efektywności pisałem z kolei razem z Wojtkiem Zaręba we wpisie – Efektywna logistyka to strategiczna inwestycja.
Operator przejmie odpowiedzialność
Typowym błędem w myśleniu o współpracy z 3PL jest również przekonanie, że outsourcing oznacza całkowite przekazanie odpowiedzialności za łańcuch dostaw operatorowi. Nic bardziej błędnego…
Oczywiście operator przejmuje odpowiedzialność za towar, za bezpieczeństwo prowadzonych procesów, za zatrudnionych ludzi. Po jego stronie leży również ubezpieczenie się od zdarzeń losowych.
Operator jednak nie przejmuje odpowiedzialności za nic czego nie ma określonego w umowie. Zwłaszcza za rozbieżności między planowanymi a rzeczywistymi wolumenami, które musi obsłużyć.
W umowach o obsługę logistyczną zawierają się zapisy o zakładanym poziomie obsługi. Wszystko jednak przy założeniu, że zlecone przyjęcia i wydania nie odbiegają od planowanych o więcej niż z góry znany procent. Powyżej pewnego poziomu błędu operator najzwyczajniej w świecie nic nie gwarantuje.
Inaczej mówiąc outsourcing fizycznej logistyki nie zwalnia żadnej organizacji z zarządzania swoim łańcuchem dostaw. Wciąż należy prowadzić proces planowania sprzedaży i operacji. Dlaczego warto pisałem również w artykule – Jak zwiększyć zyski dzięki Sales & Operations Planning?
Czy outsourcing jest dla Ciebie?
Po lekturze tego artykułu powinieneś mieć pogląd czy outsourcing logistyki jest rozwiazaniem dla twojej organizacji. Jeżeli dojdziesz do wniosku, że lepiej zostać przy własnej logistyce zapraszam Cię do przeczytania cyklu artykułów o tworzeniu i optymalizacji logistyki:
- Projekt magazynu. Zanim wbijesz pierwszą łopatę
- Wyposażenie magazynu. Regałowy zawrót głowy
- Reorganizacja magazynu czyli jak…
Jeżeli jednak nabierzesz pewności, że potrzebujesz operatora logistycznego to zachęcam Cię do zaglądania na blog regularnie. Następnym razem napiszę właśnie o tym jak wybrać odpowiednią firmę 3PL.
Natomiast teraz zachęcam Cię do zapisania się na newsletter 'Logistyka po prostu’. W ten sposób otrzymasz dostęp do listy 100 największych operatorów logistycznych w Polsce oraz zestaw innych niedostępnych inaczej materiałów.
Będziesz również zawsze na bieżąco z biznsesowo – logistycznymi nowościami, które pozwolą Ci stworzyć efektywny łańcuch dostaw.
Do zobaczenia przy kolejnym artykule. Wciąż publikuję zgodnie z planem w soboty co dwa tygodnie.
4 komentarze